ملات آهک

ملات آهک چیست

ملات آهک یک ترکیب پر کننده و چسبناک تهیه شده از مخلوط آهک و با دیگر مواد معدنی همچون ماسه ، سیمان ، خاکستر ، خاک رس و … به همراه آب جهت استفاده در امور ساختمان است. با توجه به کاربرد های فراوان آهک ، می توان آن را در ساخت و ساز به اشکال گوناگونی بکار برد. از زیر سازی بنا گرفته تا دیوار چینی و ساخت نما با استفاده از آهک انجام می شود. این ماده را می توان در ترکیب دوغات ، ملات ، ساروج و … به کار برد. ملات آهکی برای چسباندن مصالح ، پر کردن جاهای خالی و جبران اختلاف اندازه ها بکار می رود.

مزیت ملات آهکی چیست

هزاران سال است که بشر از اهک برای ساختمان سازی استفاده نموده است. بسیاری از بنا های باستانی همچون اهرام مصر که برای هزاران سال است پا بر جا هستند با استفاده از آهک ساخته شده اند. از جمله ویژگی ممتاز این ماده می توان به چسبندگی بسیار بالای آن اشاره نمود که سایر مواد موجود در ملات را همانند چسب در کنار هم نگه می دارد. برای مثال ، امروزه از آهک در تولید سیمان استفاده می شود زیرا چسبندگی سیمان را به شکل چشمگیری افزایش می دهد.

دیگر مزیت آهک ، خاصیت ضد آب کنندگی آن است که سبب می شود بتوان ملات های مناسب برای محیط های مرطوب تهیه نمود. از ملات آهک در ساخت پایه بسیاری از پل ها نظیر سی و سه پل اصفهان استفاده شده است. همچنین به عنوان یک ملات ضد آب برای شفته ریزی استخر ها مصرف می شود. آهک یک ماده ارزان قیمت است که همیشه در دسترس می باشد و به همین خاطر مشاغل ساختمانی تمایل زیادی به استفاده از آن دارند.

انواع ملات آهک

ملات باتارد

ملات باتارد که شاید بتوان آن را رایج ترین ملات مورد مصرف در ساختمان سازی دانست ، از ترکیب آهک هیدراته پودری ، سیمان ، ماسه و آب تشکیل شده است. وجود آهک در این ملات سبب شده تا بتوان از آن علاوه بر دیوار کشی ، در ساخت استخر ، کانال های آب و محیط های مرطوب استفاده نمود. ملات باتارد سرعت گیرش زیادی دارد و مواد موجود در آن با نسبت های مختلفی نظیر ملات 1 2 8 و یا 1 1 6 تهیه می گردد.

ساروج

ساروج یک ملات آهکی کاملا ایرانی است که از آن در ساخت حوض ، آب انبار و گرمابه استفاده می کرده اند. این ملات که معرب کلمه چاروک است ، ملات سنتی ایرانی بوده و به صورت سرد و گرم تولید می شود. برای تهیه ساروج ، خاک رس و آهک را به نسبت سه به دو با هم مخلوط نموده و به آن آب اضافه می کردند. سپس برای مدت دو روز آن را ورز می دادند تا به خمیری سفت تبدیل شود. در نهایت به آن مقداری خاکستر اضافه کرده و با وسیله ای خاص به خوبی می کوبیدند.

زمانی که ساروج را با موادی نظیر کاه ترکیب نموده و سپس می پختند ، ساروج گرم به دست می آمد. ساروج سرد هم از ترکیب آهک شکفته با خاکستر ، ماسه ، خاک رس و اجزاء بدن حیوانات اهلی نظیر موی بز یا چربی گوساله بدست می آمده است.

ملات شفته آهک

شفته آهک یک ملات است که برای ترکیب با مواد موجود در خاک نظیر سیلیس ، آلومینیوم و اکسید ها و تقویت خاک استفاده می شود. ملات شفته از ترکیب آهک و خاک به دست آمده و جهت زیر سازی استخر و دیوار ها بکار می رود و می توان به آن سیمان و خاک رس هم افزود. مصرف شفته آهکی سابقه طولانی در ایران دارد. همچنین پس از جنگ جهانی دوم ، کشور های اروپایی به شکل گسترده ای از آن برای تثبیت خاک و گسترش ساخت و ساز استفاده نمودند.

ملات شفته آهکی که به ملات گل آهک هم معروف است ، یکی از ضعیف ترین و ارزان ترین انواع ملات بوده و در دیوار چینی ، اسکلت سازی ، ساخت حوض و منبع های کوچک آب ، طاق های تزئینی ، گرمابه و مجاری آب استفاده می کردند.

ملات ماسه آهک

ماسه مورد مصرف در ملات ماسه آهکی از نوع ماسه خاکی است نه ماسه بادی و از نظر نسبت هم ، میزان آهک تقریبا نصف میزان ماسه می باشد. تهیه این ملات از طریق ترکیب ماسه خاکی با آهک شکفته و آب انجام شده و بیشتر برای آجر چینی مصرف می گردد. در تهیه ملات ماسه آهک باید نکاتی را رعایت نمود از جمله اینکه باید به طور کامل آن را ورز داد. همچنین مقدار آهک نباید بیش از حد شود در غیر اینصورت ، پوک خواهد شد و با گذشت زمان تخریب می گردد.

ملات پی دارو

نوعی ملات بسیار سنتی است که کاربرد گسترده ای نداشته و صرفا برای درز گیری حوضچه ها و مخازن آب و سفال های آب منگول استفاده می شود. ملات پی دارو از مخلوط کردن پیه مذاب بز ، گوساله و گوسفند با پودر آهک شکفته به دست می آید. حتی در برخی موارد به آن خاک رس ، پنبه ، موی بز و سفیده تخم مرغ هم اضافه می کنند. این ملات به دلیل دارا بودن چربی ، از خاصیت ضد آبی زیادی برخوردار است.