نیترات کلسیم چیست
نیترات کلسیم به انگلیسی Calcium nitrate یک ماده شیمیایی با فرمول شیمیایی Ca(NO3)2 است. این نمک بی رنگ تمایل به جذب رطوبت از هوا دارد و معمولا دارای ساختاری کریستالی چهار وجهی می باشد. نیترات کلسیم یک کود کشاورزی بوده و البته کاربرد های صنعتی هم دارد. فرم طبیعی این ماده نیتروکلسیت نام داشته و به صورت یکی از آبپوش های آن است. در تولید این محصول از مواد مختلفی همچون آهک هیدراته (کلسیم هیدروکسید) استفاده می شود. از جمله نمک های مشابه کلسیم نیترات می توان به نیترات کلسیم آمونیوم و نیترات کلسیم پتاسیم اشاره نمود.
| مشخصات شیمیایی و فنی نیترات کلسیم | |
| فرمول شیمیایی | Ca(NO3)2 |
| وزن مخصوص | 164.088 گرم بر مول |
| چگالی | 2.504 گرم بر سانتیمتر مکعب |
| دمای ذوب | 561 سانتی گراد |
| انحلال پذیری | قابل انحلال در آب ، الکل ، آمونیاک و اسید نیتریک |
| اسیدیته | 6 |
| ساختار کریستالی | cubic |
تولید کلسیم نیترات
این ماده اولین بار در سال 1905 میلادی توسط Norgessalpeter نروژی و به روش فرایند بیرکلند-اید تولید گردید. امروزه نیز بیشترین میزان این محصول در شهر پورشگرن نروژ تولید می شود. برای تولید این ترکیب شیمیایی ، سنگ آهک را با اسید نیتریک واکنش می دهند و سپس آن را توسط آمونیاک خنثی می نمایند:
CaCO3 + 2HNO3 → Ca(NO3)2 + CO2 + H2O
این ماده همچنین یک حد واسط در فرایند Odda است:
Ca3(PO4)2 + 6HNO3 + 12H2O → 2H3PO4 + 3Ca(NO3)2 + 12H2O
تولید نیترات کلسیم همچنین توسط محلول آبی نیترات آمونیوم و آهک هیدراته هم امکان پذیر می باشد:
2NH4NO3 + Ca(OH)2 → Ca(NO3)2 + 2NH4OH
مانند دیگر نیترات های فلزی قلیایی ، این ماده هم در اثر حرارت بالای پانصد درجه سانتی گراد تجزیه شده و دی اکسید نیتروژن آزاد می کند:
2Ca(NO3)2 → 2CaO + 4NO2 + O2ΔH = 369kJ/mol
کاربرد و موارد مصرف
کشاورزی و باغداری
کود نیترات کلسیم یک کود شیمیایی رایج برای کشاورزی سنتی و گلخانه ای است. این کود در ترکیب آب و دیگر کود های کشاورزی ، معمولا به صورت نیترات کلسیم آمونیوم بکار می رود. کود نیترات کلسیم برای گوجه فرنگی ، نیترات کلسیم برای پسته و نیترات کلسیم برای خیار کاربرد های زیادی دارد. این کود کشاورزی همچنین برای کنترل برخی بیماری های گیاهان نظیر لکه تلخ سیب و یا زنگار کاربرد دارد.
تصفیه آب و فاضلاب
این ماده شیمیایی در تصفیه آب آشامیدنی به عنوان پیش شرط برای جلوگیری از انتشار بوی نامطبوع استفاده می شود. یون نیترات قادر به حذف یون سولفات می باشد که در نتیجه از ایجاد سولفید هیدروژن جلوگیری می نماید. بعلاوه مانع از فعالیت زیستی باکتری های بی هوازی می گردد که سبب ایجاد بوی نامطلوع در آب هستند. نیز برای رفع لجن هم مصرف شده و عملکرد های قابل توجهی دارد.
تولید بتن
کلسیم نیترات یکی از مواد تولید بتن زودگیر است. ترکیب آن با سیمان و ملات دو تاثیر عمده دارد. یون نیترات ، تشکیل هیدروکسید کلسیم یا همان آهک هیدراته را تسریع می نماید که این مورد ، برای ایجاد حالت پلاستی سایزر در هوای سرد کاربرد دارد. همچنین یون نیترات موجب تشکیل هیدروکسید آهن می شود که با محافظت از بتن در برابر سایش ، آن را تقویت می نماید.
تولید لاتکس
نیترات کلسیم یک منعقد کننده بسیار رایج در تولید محصولات لاتکس ، بخصوص در فرایند دیپ است. نیترات کلسیم مایع ، بخشی از حمام دیپ می باشد. شکل دهنده‌ی داغ وارد مایع منعقد کننده می شود و یک لایه نازک (فیلم) از لاتکس مایع برای روی آن باقی می ماند. زمانی که فرم دهنده (قالب) وارد محلول شد ، کلسیم نیترات پایداری محلول لاتکس را شکسته و بر روی فرم دهنده منعقد می کند.
تولید کلد پک
کلد پک یا پک سرد یک بسته خنک کننده است که معمولا برای تسکین کوفتگی های بکار می رود. انحلال نیترات کلسیم مایع یک فرایند سرما زا می باشد و در تولید پک سرد کننده استفاده می شود.
ایجاد حرارت و گرما
این محصول می تواند به عنوان بخشی از ترکیبات نمک مذاب معمولا به صورت ترکیبات دو تایی کلسیم نیترات و پتاسیم نیترات و یا ترکیبات سه تایی آن به همراه سدیم نیترات بکار رود. این نمک های مذاب می توانند به جای روغن های حرارتی بکار رفته در کارخانجات تولید نیروی خورشیدی برای انتقال حرارت مصرف شوند.
ثبت ديدگاه